Monitory LCD cz. II przestrzen barw Lab

Matryca TN (Twisted Nematic)



Ekrany TN są najczęściej używanymi panelami w przemyśle LCD.

Ich szerokie zastosowanie wiąże się głównie z niskim kosztem produkcji monitorów opartych o tę właśnie technologię. Matryce te stosuje się najczęściej w tanich rozwiązaniach domowych oraz biznesowych, a także, ze względu na niski czas reakcji piksela, w produktach przeznaczonych dla graczy. Czas reakcji piksela to największa zaleta ekranów opartych o technologię TN. Przejścia pomiędzy stanem piksela czarny-biały-czarny są w tym przypadku bardzo niskie i wynoszą nawet 2 ms. Największe problemy matryc TN to przede wszystkim stosunkowo wąskie kąty widzenia, szczególnie w pionie oraz słabe odwzorowanie kolorów. W przypadku paneli TN jakość prezentowanych barw jest niska. Czerń jest ciemna, około 0.1 do 0.4 cd/m˛, ale nabiera koloru czarno-granatowego. Ze względu na niską jasność czerni, monitory oparte na panelach TN mogą osiągać dość wysoki kontrast statyczny oraz dynamiczny. Wszystkie monitory produkowane w oparciu o ekrany TN mogą faktycznie wyświetlić jedynie 262 tysiące kolorów. Reszta kolorów jest sztucznie emulowana przy pomocy układu FRC.

Emulacja kolorów w przypadku ekranów TN


Monitor posiadający 8-bitową elektronikę, może wyświetlić po 8-bitów kolorów na kanał. Każdy kanał R, G oraz B dysponuje zatem paletą 256 odcieni. Licząc dalej, daje nam to w sumie 16 777 216 wyświetlanych kolorów.

W przypadku monitorów z ekranami TN mamy do czynienia jedynie z 6-bitowym prezentowaniem kolorów. Monitor jest w stanie wyświetlić jedynie 6-bitów kolorów na każdy z trzech kanałów. Oznacza to możliwość wyświetlenia zaledwie 262 144 kolorów. Reszta barw jest sztucznie emulowana przy pomocy układu FRC. Aby możliwe było wyświetlenie "nieznanych" kolorów, układ FRC tworzy kompozycję możliwych do wyświetlenia barwy tak, by oko ludzkie z pewnej odległości uległo złudzeniu, że obserwuje inny niż faktycznie wyświetlany kolor.

W praktyce monitory wyposażone w 6-bitową elektronikę wyświetlają co czwarty odcień z każdej składowej palety RGB, aż do wyczerpania 6-bitowej biblioteki. Na takim panelu bez emulacji prezentowane są zatem odcienie o wartościach 0, 4, 8, 12, 16, 20, 24, 28, 32, 44, 48, 52... itd. każdej ze składowych palety RGB. Wyczerpanie 6-bitowej biblioteki następuje dla wartości 252. W przypadku, gdy kolor żądany nie może zostać wyświetlony, ponieważ nie jest on zdefiniowany w 6-bitowej palecie, np. odcień czerwony o wartości 14, powstaje on poprzez kompozycję odcieni sąsiednich, czyli w tym przypadku czerwieni o wartości 12 oraz 16 ze znanej palety. Taka sama zasada obowiązuje wszystkie "nieznane" monitorowi barwy, także te bardziej skomplikowane, np.: R250 G13 B191.

Nie trudno zauważyć, iż 6-bitowe ekrany nie mogą zaprezentować, nawet poprzez sztuczną emulację (dithering), odcieni o wartościach 253, 254 oraz 255 każdej ze składowych palety RGB. Dzieje się tak ponieważ układ FRC ma tylko jeden punkt odniesienia, tj. odcień 252, a nie mając drugiego końca przedziału, nie jest w stanie dokonać odpowiedniej kompozycji barw. Monitor 6-bitowy jest zatem w stanie wyświetlić jedynie 262 144 barwy, a sztucznie reprodukować, w związku z brakiem ostatnich trzech odcieni każdej ze składowych RGB, 16 194 277 kolory. Istnieje również 9-bitowy układ FRC, za pomocą którego monitory oparte o ekrany TN mogą reprodukować pełną paletę 16.7 mln kolorów.

MVA (Multidomain Vertical Alignment)


MVA to technologia opracowana przez Fujitsu-Siemens w 1998 roku.

Miała stanowić kompromis pomiędzy szybkimi ekranami TN, a doskonałymi pod względem reprodukcji kolorów IPS. Z jednej strony MVA oferowało niski czas reakcji piksela (około 25 ms) z drugiej zaś przyzwoite odwzorowanie kolorów oraz szersze niż w przypadku ekranów TN kąty widzenia.

MVA wprowadziło również wysoki poziom kontrastu, ze względu na niską jasność czerni, który dotychczas nie był osiągalny w ekranach TN oraz IPS bez użycia technologii takich jak DFC (Digital Fine Contrast).

W obliczu ciągle przyśpieszających ekranów TN, tradycyjnym problemem paneli MVA były słabe czasy reakcji. Wraz z pojawieniem się technologii overdrive, podnoszącej czas wznoszenia piksela, światło dzienne ujrzały matryce P-MVA.

Ekrany P-MVA dzięki integracji z modułem overdrive wprowadziły niższy czas reakcji w przejściu piksela pomiędzy stanami szary-biały-szary (faktycznie zmienił się jedynie czas wznoszenia piksela, czas opadania był identyczny jak w matrycy MVA). MVA to technologia, która pomimo lepszej jakości barw niż w TN, nadal cierpi na niedoskonałość odwzorowania kolorów. W matrycach tego typu kryształy ułożone są w domenach o różnym skierowaniu. Jeżeli więc jedna domena pozwala przejść światłu, to druga znajdująca się pod kątem przyciemnia je. Dlatego też patrząc idealnie prostopadle na ekran mamy wrażenie, że niektóre subtelne tony, szczególnie ciemne, znikają. Kiedy natomiast zmieniając choć odrobinę kąt patrzenia, barwy pojawiają się ponownie. Czerń w panelach MVA jest lepiej nasycona niż w tradycyjnych TN oraz dysponuje w miarę niską jasnością. Stąd możliwe jest uzyskiwanie wysokiego współczynnika kontrastu statycznego, np.: 1500:1.

PVA (Patterned Vertical Alignment)

PVA została opracowana przez firmę Samsung (która nadal pozostaje największym producentem tego typu ekranów) jako alternatywa dla MVA.

Konstrukcja matryc PVA jest podobna do MVA - kryształy zlokalizowane w domenach zmieniają położenie tak, aby użytkownik patrząc praktycznie z dowolnego kąta widział zawsze niezmienny obraz. Podobnie jak w ekranach MVA, jakość kolorów nie jest najlepsza, dlatego też ekrany te nie są stosowane w profesjonalnych monitorach graficznych. PVA pozwala na osiągniecie na tyle dobrego odwzorowania kolorów, kątów widzenia, czerni oraz kontrastu, że możliwe jest implementowanie tego typu rozwiązań w monitorach profesjonalnych. Monitory te charakteryzują się wysokimi parametrami wyświetlania obrazu, tj. wysoką zgodnością kolorów, wysokim kontrastem oraz szerokimi kątami widzenia, a także w miarę niskim czasem reakcji. Pomimo podobieństw, większość parametrów jak i procesu technologiczny wytwarzania ekranów PVA różni się na tyle znacząco od MVA, że obie technologie można traktować jako niezależne.

Obecnie ekrany PVA/S-PVA (zmniejszony czas reakcji piksela, podobnie jak w P-MVA), dzięki nieustannie malejącemu czasowi reakcji piksela stają się jednymi z popularniejszych rozwiązań. Użytkownicy cenią sobie głównie jakość kolorów (wyższą niż w przypadku monitorów TN), szerokie kąty widzenia umożliwiające oglądane niezmienionego obrazu na raz przez klika osób, wysoki kontrast (nawet 3000:1) oraz stosunkowo niski czas reakcji piksela. Ekrany S-PVA/PVA posiadają dobrą jakościowo czerń o niskiej jasności.


IPS (In-Plane Switching)


Matryca typu IPS ujrzała światło dzienne po raz pierwszy w roku 1996. Nazwa In-Plane Switchnig pochodzi od specyficznego zachowania ciekłych kryształów ułożonych w komórkach ekranu, które leżą zawsze w tej samej płaszczyźnie, zawsze równoległej do płaszczyzny ekranu. Wyprodukowana przez Hitachi matryca powstała jako odpowiedź na kiepskie kąty widzenia oraz słabe charakterystyki kolorystyczne uzyskiwane na dominujących wówczas ekranach TN. Ekran IPS pozwalał na oglądanie obrazu bez denerwujących przekłamań w dużo szerszych kątach, a przede wszystkim oferował o wiele lepsze kolory. Niestety matryce miały jedną zasadniczą wadę: czas odpowiedzi piksela wynosił wówczas około 50 ms, co całkowicie dyskredytowało IPS w przemyśle multimedialnym. Unowocześniona matryca - S-IPS (Super-IPS), również za sprawą Hitachi, ukazała się w roku 1998 o wprowadzała udogodnienia technologii IPS jednocześnie zmniejszając czas reakcji. Chociaż kolory dorównywały już powoli tym znanym z monitorów CRT, to kontrast pozostawał nadal bardzo słaby. Działo się to za sprawą stosunkowo kiepskiej czerni reprodukowanej przez ekrany S-IPS. W obecnych czasach koncern LG Displays pozostaje jednym z największych producentów tych właśnie ekranów.

Kolejną odsłoną wciąż eksploatowanej technologii IPS jest model matrycy A-TW-IPS (Advanced-True White-IPS). Produkowane przez LG Displays głównie dla NEC Display Solutions ekrany wyposażone w specjalny filtr (True White) umożliwiający zbliżenie się do bardziej naturalnej bieli oraz podniesienie skali kolorów. Dzięki temu monitory posiadają bardzo głęboką, choć jasną, czerń oraz dość wysoki współczynnik kontrastu statycznego. Matryce te oferują lepszy jakościowo obraz niż ekrany xVA (MVA/PVA).

H-IPS A-TW (Horizontal-IPS with Advanced True-Wide Polarizer) to najnowsza odsłona technologii IPS. IPS-PRO, czyli H-IPS (oznaczenie dla ułatwienia pojęcia technologii) jest modelem ekranu LCD z horyzontalnym polem magnetycznym (stąd oznaczenie H-IPS). Oczywiście wszystkie dodatki dostępne w technologii A-TW-IPS zostały zaaplikowane do H-IPS, a oprócz tego, dzięki poruszającym się horyzontalnie ciekłym kryształom, możliwe jest oglądanie niezmienionego jakościowo obrazu praktycznie z każdego kąta! IPS-PRO wprowadza również szerszą skalę reprodukowanych kolorów.

Ekrany IPS najlepiej reprodukują kolory, konkurencja w postaci matryc TN, PVA, MVA pozostaje daleko w tyle. Monitory wyposażone w ten typ matrycy można bez problemu odróżnić od innych bez użycia specjalistycznego sprzętu. Wystarczy pod kątem spojrzeć na ekran prezentujący czarną powierzchnię. W ekranie IPS kolor czarny obserwowany pod kątem zmieni zabarwienie na fioletowawo-czerwone. Efekt ten widoczny jest najwyraźniej w starszych odmianach ekranów typu IPS.

Aby sprawdzić czy mamy do czynienia z panelem TN, wystarczy przejechać po nim palcem. W przypadku matryc TN pojawią się charakterystyczne fale rozchodzące się promieniście wokół naszego palca o lekko fioletowym zabarwieniu. Przy pozostałych matrycach zjawisko to nie występuje.


Podsumowując:

PVA - matryce mająduże kąty widzenia, nie najgorsze czasy reakcji, poprawne odwzorowanie kolorów oraz mocny kontrast, przez co uzyskujemy naprawdę głęboką czerń, czym niestety nie mogą się poszczycić matryce TFT/TN. Wadą matryc PVA/MVA są dłuższe czasy reakcji, niż w przypadku matryc TN

Bardzo dużo monitorów posiada matrycę typu TFT/TN, która posiada przyzwoite odwzorowanie kolorów i najszybszy czas reakcji matrycy. Wadami są natomiast wąskie kąty widzenia, kąty widzenia jest bardzo wąski, zmieniając pozycję przed monitorem przestajemy widzieć to co wyświetlane jest na monitorze.

IPS - Ta technologia wykonania staje się coraz bardziej popularna ze względu na poszerzanie się rynku poligrafi oraz gotografiki gdzie kolory są bardzo ważnym elementem pracy. Matryce tego typu charakteryzują się ogromnymi kątami widzenia i świetnym odwzorowaniem barw, oraz czerni. Monitory te posiadają bardzo dlugi czas reakcji nawet 30-50ms oczywiście nie przeszkadza to w pracy gdzie potrzebujemy profesjonalnych zastosowań graficznych.

Pamiętajmy ustawiając monitor w pomieszczeniu aby nie był wystawiony na działanie promieni słonecznych ponieważ może to osłaboć odwzorowanie kolorów
przez wytrawienie filtrów barwowych w panelu, wówczas panel płowieje i jakość wyświetlanych przez niego kolorów drastycznie spada.




Teraz mam nadzieję że zachęcę do kolejnych artykułów w których opiszę Przestrzeń barwową Lab:
Jest to zestaw parametrów opisujących barwę np: RGB (czerwona, zielona i niebieska)
lub CMYK (niebiesko-zielona, purpurowa, żółta i czarna),
są to przestrzenie zależne od urządzenia (device depen­dent).
Inne przestrzenie to:
CIELab,

Przestrzeń CIELab to przestrzeń barw, która została znormalizowana w 1976 przez organizację CIE (Międzynarodową Komisję Oświetleniową). Stanowi ona modyfikację przestrzeni barw L,a,b, stworzonej przez Huntera w 1948 roku. CIELab stanowi matematyczną transformację przestrzeni CIEXYZ.
Transformację tę wprowadzono jako wynik badań nad spostrzeganiem przez oko ludzkie różnicy między barwami. Zakładano, że barwy znajdujące się w przestrzeni CIELab w jednakowej odległości ΔE od siebie będą postrzegane jako jednakowo różniące się od siebie.

Przestrzeń L,a,b przedstawia gamut barw jaki widzi oko ludzkie na jego podstawie zostają wykreślane inne standardy jak np: AdobeRGB, CMYK.

Zatem CIELab miała być równomierną przestrzenią barw.
Dowodem nierównomierności tej przestrzeni jest fakt, że różnicy percepcyjnej barw nie można jednoznacznie określić
za pomocą ΔE.

Delta E jest to parametr który określa za pomocą równań matematycznych różnicę między dwoma porównywanymi kolorami, najczęściej odchyłkę uzyskanego w produkcji koloru od wzorca

Barwę opisują matematycznie trzy składowe:

L - jasność (luminancja),

a – barwa od zielonej do magenty,

b – barwa od niebieskiej do żółtej.

Można przyjąć, że standardowy obserwator zauważa różnicę barw następująco:

    0 <ΔE < 1 - nie zauważa różnicy,
    1 <ΔE < 2 - zauważa różnicę jedynie doświadczony obserwator,
    2 <ΔE < 3,5 - zauważa różnicę również niedoświadczony obserwator,
    3,5 <ΔE < 5 - zauważa wyraźną różnicę barw,
    5 < ΔE - obserwator odnosi wrażenie dwóch różnych barw.


jest to przestrzeń niezależna od urządzenia.

Monitory LCD cz. I

Zacznijmy od początku, pierwsze nasuwające się pytanie to jak działa monitor LCD?

Jak działa  Liquid Crystal Display ?


Monitory ciekłokrystaliczne (LCD) mogą wyświetlać barwy dzięki właściwości ciekłych kryształów.

Światło wydobywające się z lamp podświetlających przechodzi przez dyfuzor, który rozprasza je na całej powierzchni ekranu. Następnie fala świetlna jest polaryzowana horyzontalnie przez umieszczony nad dyfuzorem polaryzator. Spolaryzowane światło trafia na warstwę ciekłego kryształu. Ciekły kryształ rozłożony jest między dwiema wyperforowanymi szklanymi płytami.

Jeżeli zostanie przyłożone napięcie, ciekły kryształ nie wykona obrotu, a wiązka światła zostanie pochłonięta przez wierzchni polaryzator wertykalny, zaaowocuje to brakiem świecenia pojedynczego sub-piksela bądź piksela na ekranie. W przypadku kiedy nie przyłożymy napięcia ciekły kryształ wykona obrót o 90° a "skręcone" światłoi będzie mogło wydostać się poprzez polaryzator wertykalny.

Wydobywające się światło przejdzie następnie przez jeden z trzech filtrów barwnych (czerwony, zielony lub niebieski), a na ekranie monitora uzyskamy świecący punkt (z maksymalną jasnością).

 W przypadku niższych niż maksymalna jasności, do danego subpiksela przykładanie jest coraz to większe napięcie, pozwala to na mniejsze "skręcenie" wiązki świetlnej i zmianę zabarwienia na ciemniejsze.

Do największych producentów matryc LCD (od telefonów komórkowych po duże telewizory) należą AU Optronics, Chi Mei Optoelectronics, LG Displays, Samsung/Sony i Sharp.

W 2007 roku firmy te miały ponad 80% udziału w rynku. Wymienieni producenci wytwarzają sami monitory LCD lub sprzedają panele swoim partnerom handlowym, którzy sami zajmują się produkcja monitorów.


Drugą kwestią jaką zajmiemy się dzisiaj jest czas reakcji związany między innymi ze smużeniem:

Smużenie
Z czasem reakcji związany jest efekt smużenia. Chodzi o sytuację, kiedy poruszający się obiekt przemieszcza się szybciej niż jest w stanie wyświetlić monitor. Efekt tego to "widmo" obiektu pozostające za jego granicami. Problem wynika z faktu tego, że czas reakcji matrycy jest niewystarczająco szybki dla prędkości wyświetlanego obiektu.

 

Warto jednak zauważyć, że pogoń za niskim czasem reakcji matrycy nie do końca jest poprawna. Wynika to z faktu takiego, że to nie wzrok, ale ludzki mózg jest odpowiedzialny za smużenie.

Czas reakcji jest to długość czasu, jaką potrzebuje piksel do zmiany swojego stanu.

Jego pomiaru dokonuje się w milisekundach (ms). Producenci podają czasy reakcji na dwa sposoby. Standard ISO mówi o czasie jaki występuje pomiędzy przejściem piksela od białego do czarnego i z powrotem do białego. Drugi sposób związany jest z układem RTC, który ma za zadanie dopalać kryształy matrycy podczas stanu wznoszenia piksela. W tym przypadku stosuje się standard mierzenia czasu reakcji pomiędzy kolejnymi wyższymi poziomami szarości (stąd nazwa GtG - Gray-to-Gray, szary w szary). Tutaj, niestety, pojawia się problem, ponieważ nie jest powiedziane ile tych przejść wlicza się w skład czasu reakcji. Producenci tacy jak EIZO czy NEC stosują 6 przejść, natomiast np. LG już tylko 4. Oznacza to, że w przypadku monitorów LG czas ten jest już z natury niższy. W przypadku, gdy producent podaje czas GtG, to zazwyczaj widnieje takowa informacja.

Można więc zapytać po co dwa standardy - ISO i GtG.

Otóż w przypadku pojawienia się układu dopalającego kryształy, niektóre z przejść wykonywane są szybciej niż bez niego - w tym przejścia szarości. Jeżeli monitor posiada układ RTC, to czas reakcji GtG jest niższy niż ISO, natomiast jeżeli ten sam monitor zostanie pozbawiony układu RTC, wówczas czas reakcji GtG będzie wyższy niż ISO. Warto jednak zauważyć, że są to czasu reakcji pomiędzy konkretnymi kolorami - w normalnej pracy monitor zmierza się z przejściami w całej wyświetlanej przez siebie gamie kolorów. W praktyce więc średnie czasy dla wszystkich kolorów są wyższe.

Dowód tego jest prosty!

Weźmy szybko poruszający się obiekt i zauważmy, że nie jest on wyraźny - jego krawędzie są rozmyte. Albo po prostu wstańmy z krzesła i spróbujmy się szybko obracać wokół własnej osi - zauważ jaki potężny efekt smużenia mamy właśnie przed swoimi oczami.

Można byłoby zapytać dlaczego smużenie dotyczy tylko monitorów LCD, a nie starych CRT. Wynika to ze sposobu wyświetlania obrazu - w LCD wyświetlana jest na raz cała klatka - w CRT obraz powstaje poprzez rysowanie linii. Tak więc w CRT istniał problem z odświeżaniem (gdzie zbyt niska jego wartość powodowała migotanie obrazu), a w LCD ze smużeniem.

Jaka jest idealna wartość czasu reakcji matrycy? Oczywiście 0 ms - uzyskanie tego jest jednak praktycznie niemożliwe (teoretycznie jednak jest możliwe). Niemniej taka wartość nie zostanie w pełni wykorzystana, ze względu na ograniczenia, jakie wynikają z ułomności ludzkiego narządu wzroku i mózgu. Niestety, ale ludzki mózg nie jest w stanie rozpoznać szybszego czasu reakcji niż 5-8 ms. Jeżeli więc obraz porusza się za szybko, to niestety ludzki mózg smuży - pojawia się problem pamięci obrazu. By się o tym przekonać, proponujemy wykonać proste doświadczenie - wstać z krzesła i szybko obracać się wokół własnej osi. Zauważyć można, że obraz jest bardzo mało ostry. Pogoń za najniższym czasem reakcji może więc za jakiś czas skończyć się, gdy średni czas reakcji matrycy dla wszystkich kolorów (czyli nie ISO, ani nie GtG) będzie niższy niż 4 ms.

Ponieważ na smużenie widziane przez człowieka składa się nie tylko czas reakcji, ale bardzo wiele czynników związanych z naszym narządem wzroku oraz mózgiem, stosuje się wiele różnych technik dodatkowych, których zadaniem jest zwiększenie komfortu pracy. Niestety żadna z tych technik nie jest doskonała. Jedną z nich jest technologia BFI (Between Frame Insertion) polegająca na umieszczaniu pomiędzy kolejnymi klatkami obrazu czarnego pola. Zabig ten ma na celu niejako odświeżyć ludzki mózg, niwelując w ten sposób efekt pamięci obrazu.

Kąty widzenia

Producenci monitorów podają również kąty widzenia w pionie i poziomie. Duża wartość tego parametru pozwala na oglądanie np. filmu w większym gronie. Obecnie kąty widzenia, wg danych producentów, dochodzą w pionie i poziomie do 178°.

Niestety parametr ten mierzony jest przy współczynniku CR 10:1.

Współczynnik CR określa minimalny kontrast, jaki musi mieć matryca pod danym kątem, by ów kąt był akceptowalny. I tutaj, niestety, pojawia się problem, ponieważ przyjął się współczynnik wynoszący zaledwie 10:1. Powoduje to komplikacje, ponieważ matryce TN szybko tracą kontrast wraz ze zwiększającym się kątem.

Niski współczynnik CR wprowadza niestety użytkownika poniekąd w błąd. Otóż matryca IPS posiada dużo lepszy kontrast pod nawet i dużym kątem. Mając więc kąt wynoszący np. 170°, matryca IPS może oferować kontrast wynoszący 500:1, podczas gdy przy takim samym kącie matryca TN będzie dawała kontrast 11:1. Efekt, jest taki, że w specyfikacjach obu monitorów zapisane będą maksymalne kąty wynoszące 170°, chociaż różnica między nimi będzie kolosalna.

Rozwiązaniem byłoby zwiększenie współczynnika CR - np. do wartości 100. Jednak byłoby to niemarketingowe posunięcie, ponieważ nagle wszystkie monitory TN miałyby w opisach dużo mniejsze kąty. Jak wytłumaczyć klientowi, że rok temu kupił monitor z matrycą TN, który miał kąty 140°, a teraz oferuje się mu dużo lepszy monitor, z lepszymi parametrami matrycy TN, ale... z mniejszymi kątami, bo zmieniła się norma? A niestety, niektórzy producenci podają kąty pisząc w nawiasie CR 5:1 - czyli jeszcze bardziej zaniżają kontrast.

Input lag czyli opóźnienie wejścia – niektóre ekrany LCD posiadają taką wadę, polega ona na tym, że obraz na wyświetlaczu zostaje opóźniony w stosunku do czasu sygnału który steruje obrazem. Czyli sygnał nie nadąża sterować matrycą w efekcie piksele nie nadążają się zmieniać w odpowiednim czasie. Opóźnienia sięgają około 3-4 klatek na wyświetlaczu z ustawioną częstotliwością na 65 Hz.

Zjawisko jest powszechne dla matryc ( TFT, S-PVA, S-MVA i TN ).

 Input lag  - nie należy wiązać ze zjawiskiem czasu reakcji matrycy.  W matrycach IPS opóźnienia nie występują.
Problemem powodującym ten błąd jest kodowanie przez procesor, sygnał wysyłany przez kartę graficzną jest wysyłany oraz przetwarzany wolny przesył informacji powoduje opóźniania na monitorze.
Jeszcze wolniejsze przetwarzanie powoduje to że monitor nie pracuje w rozdzielczości natywnej*.
Przykładowo monitor otrzymuje sygnał o rozdzielczości 640x480 następnie musi go przetworzyć na sygnał  o rozdzielczości 1600x1200 co powoduje wydłużenie czasu.

Poniżej film prezentujący ten efekt:

proponuję w pewnym momencie zatrzymać film aby zobaczyć różnicę.

Czas opóźnienia oraz czas reakcji matrycy

Ekrany LCD z długim czasem reakcji matrycy zdecydowanie nie nadają się do szybkich, dynamicznych gier video. Nakładający się na czas reakcji dodatkowy czas opóźnienia mogą wręcz uniemożliwić satysfakcjonujące używanie panelu LCD do gier oraz dokładnej pracy w różnych programach graficznych (np. w systemach CAD). Niestety producenci ekranów LCD, w obawie przed mniejszymi zyskami, często zaniżają wartości czasu reakcji matrycy (nieraz dwu- trzykrotnie), a także nie wspominają o wystąpieniu efektu opóźnienia obrazu i jego wartości.



•    *Rozdzielczość natywna – jest to rozdzielczość monitora w której obraz wygląda najlepiej, przykładowo dla 19-22 cali to 1280:1024.

Test profesjonalnego monitora NEC P241W

Z przyjemnością prezentuje Wam najnowszy test profesjonalnego monitora NEC P241W. Bawicie się przetwarzaniem obrazu, obróbką przygotowaniem do druku? Koniecznie zapoznajcie się z testem :)

Po pierwsze kilka informacji czysto technicznych.

NEC P241W to monitor wyposażony w panel IPS  (eIPS od LG LM240WU7-SLA1, na dzień dzisiejszy tylko NEC używa takiego panelu w swoim monitorze, dokładnie tej rewizji) wyświetlający obraz o rozdzielczości 1920 x 1200pikseli (16:10) z jasnością maksymalna 360cd/m2 (chociaż w menu jest możliwość ustawienia jasności nawet 400cd/m2) oraz gamutem barwowym sRGB (72% AdobeRGB). Kontrast statyczny to 1000:1 natomiast czas reakcji 16ms ISO (8ms g-g). Monitor wyposażony został w dokładnie taką samą elektronikę jak monitory z serii PA wobec czego mamy do dyspozycji 14 bitową tablicę 3D LUT, 2x DVI-D, 1x Display Port (mogące przyjmować sygnał o rozdzielczości barwowej 10bit), 1x D-SUB oraz HUB USB (dwa wejścia, trzy wyjścia). Dodatkowo monitor może wyświetlać obraz w trybie PiP.

Podobnie jak seria PA, NEC P241W posiada układ DUC (Digital Uniformity Compensation) umożliwiający wyrównanie jednorodności podświetlenia na całej powierzchni ekranu (poniżej znajdziecie testy jednorodności podświetlenia ekranu). Monitor podświetlany jest za pomocą katod CCFL  w tak zwanym trybie U (6 katod CCFL ułożony jest bezpośrednio za ekranem, każda katoda przypomina mocno wydłużoną literę U położoną na boku).

Funkcjonalności te czyni go zdecydowanie bardziej podobnym do serii PA niż do monitora P221W.

Monitor nadaje się doskonale do pracy w ciężkich warunkach, np. centrach logistycznych, policji, straży miejskiej, elektrowniach i wszędzie tam gdzie potrzebny jest stabilny obraz na który osoba spoglądać będzie około 8h dziennie.

Poza tym model P241W jest idealny do obróbki graficznej w takich miejscach jak pracownie fotograficzne, DTP, video czy grafika komputerowa, a także DRUK OFFSETOWY i gazetowy!. Jedynym minusem monitora jest waski gamut barwowy wynoszący 72% Adobe RGB z pełnym pokryciem dla standardu sRGB. Niemniej jednak pozwala to na pracę w natywnym środowisku dla obrazów pozostających w obróbce cyfrowej (monitor doskonale nadaje się do projektowania grafiki pod strony internetowe lub do obróbki fotografii które później prezentowane są na stronach internetowych).

---

Testy praktyczne:

---

Ustawienia natywne monitora (tak świeci monitor po wyciągnięciu z pudełka):

Jasność maksymalną jaką możemy osiągnąć to bez problemu 390cd/m2 (monitor nie był idealnie nowy – nowa sztuka osiągnie bez problemu 400cd/m2).

Kontrast statyczny  to średnio 980:1-1050:1 wiec w granicach przewidzianych przez specyfikację monitora.

Jakość kolorów (deltaE) średnio 1.15 – to bardzo dobry wynik !

Dla wyjaśnienia - wartość deltaE określa jak dobrze monitor oddaje kolory:

Wartość mniejsza niż 1 oznacza, że monitor perfekcyjnie odwzorowuje kolory nawet podczas bezpośredniego porównania z wzorem. Wartość pomiędzy pomiędzy 1 a 3 oznacza, że monitor wyświetla kolory doskonale w przypadku zbliżenia się do 1 lub bardzo dobrze, w przypadku wartości większych od 2. W przypadku bezpośredniego porównania niezgodności kolorów będą praktycznie niewidoczne. Wartość powyżej 3 oznacza, że monitor odwzorowuje kolory dobrze. Im wyższa wartość tym kolory są gorsze. Zdarza się, że wartość średnia deltaE osiąga nawet 20, najczęściej w przypadku ekranów TN. Oznacza to że kolory nie są odwzorowane prawidłowo. Występują wówczas bardzo duże zniekształcenia kolorów.

Temperatura barwowa delikatnie odbiega od standardu D65, niemniej jednak wszystko pozostaj w granicy rozsądku.

Generalnie monitor świeci w ustawieniach fabrycznych bardzo dobrze i nie jest konieczna jego kalibracja (monitor który testowałem miał przeświecone jakieś 300h). Prosto po wyjęciu z pudełka może bez problemu pracować z aplikacjami graficznymi. Co więcej dzięki bardzo dobremu skorelowaniu ustawień w menu OSD możemy ustawić monitor za jego pomocą tak jakbyśmy korzystali z kalibratora (to bardzo dobra funkcjonalność i działa naprawdę świetnie, w MENU OSD przykładowo nie wyświetlamy jasności procentowo ale w cd/m2, kiedyś funkcja ta była dostepna jedynie w SpectraView).

Monitor po ustawieniu ( bez kalibracji)

Po ustawieniu monitora jakość obrazu jest praktycznie idealna!

Jasność spada bardzo nie dużo, a współczynnik deltaE jest praktycznie jak w przypadku monitora graficznego. Kontrast 907:1 to wartość dobra jak na monitor z tak doskonałą jakością obrazu i panelem IPS.

Równomierność podświetlenia monitora:

Badanie równomierności podświetlenia odbywało się przy włączonym układzie DUC (maksymalna sprawność, poziom 5).

Równomierność podświetlenia jest praktycznie idealna. Maksymalna fluktuacja to 4% przy średniej wartości 1% - to wynik lepszy od wielu monitorów EIZO w tym przedziale cenowym! Ogólnie równomierność podświetlenia stoi w przypadku P241W na bardzo wysokim poziomie (dokładnie takim jak w PA241W czy PA271W).

Krzywa gamma i linearyzacja panelu:

Podobnie jak równomierność podświetlenia tak linearyzacja panelu jest doskonała, W całym przejściu tonalnym współczynnik krzywa gamma przyjmuje wartość 2.2 z drobnymi odchyłkami. Oznacza to, że wyświetlane na monitorze przejścia tonalne nie będą schodkowały, a obraz będzie idealnie wygładzony.

Dla wyjaśnienia co to krzywa gamma:

Krzywa gamma jest to funkcja odpowiedzi elektroniki monitora na zakres podanego napięcia wejściowego. Krzywa gamma związana jest z nieliniowym postrzeganiem przez człowieka zakresu liniowej zmiany jasności światła. Przykładowo wyświetlając na ekranie monitorowym, charakteryzującym się współczynnikiem krzywej gamma równym 1, rozkład nasycenia i jasności prezentowany byłby liniowo. Obserwator zauważył by bardzo mocne wypalenie obrazu, kontrastowość w takim przypadku byłaby bardzo niska. Jeżeli wyobrazilibyśmy sobie wyświetlany na monitorze gradient (przejście tonalne) pomiędzy kolorem białym i czarnym i dokładnie w połowie wyświetlany byłby odcień o wartości R128,G128,B128 obserwator zapytany o połowę przedziału lub połowę nasycenia wskazałby punkt leżący całkowicie w innym miejscu. Krzywa gamma na za zadanie kompensację nieliniowej charakterystyki czułości wzroku na natężenie światła. Zazwyczaj w informatyce oraz obróbce koloru stosuje się krzywą gamma o współczynniku 2.2.

 źrudło

Temperatura Barwowa

Temperatura Barwowa


O wrażeniu kolorystycznym oglądanego otoczenia decyduje między innymi rodzaj bieli, jaki wysyłany jest ze źródła światła. Parametr ten określany jest mianem temperatury barwowej T_b. Różne źródła światła emitują światło o różnej temperaturze barwowej. Podobnie światło naturalne, które dociera do nas, w zależności od położenia słońca na nieboskłonie i stopnia zachmurzenia posiada różną barwę. Zaczynając od niebieskawego, przy całkowitym zachmurzeniu, do pomarańczowego, przy zachodzie słońca. Światło ciepłe wpływa uspokajająco i relaksująco. Przy tym właśnie świetle dobrze odpoczywamy i im cieplejsze światło, tym większe wrażenie ciepła i spokoju. Światło białe, czy też chłodno-białe jest bardziej stymulujące i daje lepsze warunki do intensywnej pracy.


Rys. Wrażenia wizualne, w zależności od barwy światła. Temperatura barwowa określana jest przez porównanie barwy światła wysyłanego przez dane źródło, z odpowiadającą mu barwą ciała czarnego o określonej temperaturze. Krzywa obrazująca promieniowanie ciała czarnego przedstawiona jest na wykresie chromatyczności. I tak np. lampa sodowa SON ma 2000K, żarówka 2856K, halogen 3000K, a lampa metalohalogenkowa CDM (/942) ma 4200K.
Norma PN-EN 12464-1 wprowadza następujące przedziały i sformułowania przy określaniu temperatury barwowej:

• temperatura barwowa poniżej 3300 K - barwa ciepła,
• temperatura barwowa 3300 K - 5300 K - barwa neutralna,
• temperatura barwowa powyżej 5300 K - barwa chłodna.

źrudło: http://www.swiatlo.tak.pl/pts/pts-temperatura-barwowa.php

Kontrast względny

W momencie wysokiej wartości ok 80 % jesteśmy w stanie zobaczyć cienie które znikają w momencie zbyt dużej ilości farby oraz odcienie niebieskiego.Wartość kontrastu jest trudna do określenia. Po nakładaniu coraz większej ilości możemy też zauważyć coraz niższy kontrast.
Z doświadczenia wynika, że dla dobrego papieru powlekanego wartość kon­trastu względnego nie powinna być mniej­sza niż 35%.

K=(D_a–D_r)/ D_a
gdzie:
D_a — gęstość optyczna pola pełnego;
D_r — gęstość optyczna pola rastrowego.

Warunki obserwacji

Wstęp:
Kolorymetria Kolor
Bardzo ważne jest zdefiniowanie znaczenia kolor. Materia nie posiada koloru, tylko zdolność do odbijania określonego promieniowania elektromagnetycznego, na które wrażliwe jest oko ludzkie. Kolor jest zatem wrażeniem optycznym obserwatora oświetlonego obiektu. Potrójna natura widzenia Odbiór kolorów przez obserwatora jest pod wpływem trzech czynników:

• Światła pochodzącego z jednego lub kilku źródeł.
• Istota obserwowanego obiektu, mająca zdolność do odbijania światła.
• Oko – złożony narząd odbierający sygnały i przekazujący je do mózgu, gdzie są interpretowane.
  O tych czynnikach należy pamiętać w każdych rozważaniach na temat koloru.

Normalizacja warunków obserwacji

• Iluminanty
  

• Głównymi iluminantami (źródłami światła) są:
  

• Iluminant D65: emituje światło dzienne.
• Iluminant A: reprezentuje żarowe źródła światła.
• Iluminant F11: emituje światlo neonowe.

• Obserwator standardowy
  Aby było możliwe opisanie kolorów za pomocą liczb CIE (Commission Internationale de l'éclairage) zdefiniowała obserwatora kolorometrycznego standardowego. Obserwator standardowy reprezentuje przeciętnego człowieka, o normalnym postrzeganiu barw. CIE zdefiniowała dwóch obserwatorów standardowych, różniących się kątem obserwacji: 2° oraz 10°. Obserwator standardowy o kącie 2° odpowiada obserwacji obiektu o małym rozmiarze (przy pomocy aparatury optycznej). Natomiast obserwator standardowy o kącie obserwacji 10° odpowiada obserwacji obiektu w warunkach normalnych.
  

• Opis koloru
  Odbiór koloru przez ludzkie oko jest uzależniony od otoczenia obiektu. Obiektywny opis koloru opiera się na absolutnych i niezależnych od obserwatora wartościach.Reprodukcja barw za pomocą farb drukarskich jest złożonym zadaniem.

• Jasność
  Jasność koloru określa ilość światła odbitego lub przepuszczonego przez obiekt w stosunku do ilości światła odbitego od białej powierzchni.
  
• Odcień
  Odcień określa odczucie optyczne koloru, określane wyrażeniami takimi, jak czerwony, niebieski, zielony, itd.
  
• Nasycenie
  Nasycenie jest parametrem określającym intensywność barwy. Nasycenie decyduje o tym czy kolor obiektu jest odbierany jako bardziej intensywny lub bledszy.
  
• Metameryzm
  Gdy dwie próbki, oświetlone jednym źródłem światła wydają się identyczne, natomiast w innym świetle ich barwy się różnią to mamy do czynienia z metameryzmem barw tych próbek.

aby mieć jakieś pojęcie o profilowaniu monitora...

Jasność: Prawidłowe ustawienie monitora ma pokazać wszystkie poziomy szarości od najjaśniejszych do najciemniejszych, w momencie gdy odpowiednio skalibrujemy monitor obraz będzie posiadał odpowiedni kontrast oraz nie będzie wydawał się "płaski".

Kontrast: Kontrast może być ustawiony według własnych upodobań, kontrast uwydatnia często jaśniejsze elementy obrazu dlatego nie można ustawiać zbyt wysokiej jego wartości.

GAMMA : po ustawieniu tych wartości pakiety oprogramowania mierzą wartości monitora, wartości kupowanych monitorów wynoszą pomiędzy 2.0 a 3.0 Gamma.
Współczynnik Gamma wynosi dla PC 2.2 a dal Mac 1.8. Zwiększając współczynnik monitora będziemy przyciemniać obraz zmniejszając go będziemy zwiększali jego jasność a obraz będzie wydawał się mdły.

Po zmierzeniu współczynnika gamma w bardziej profesjonalny sposób czyli za pomocą przyrządu pomiarowego tworzy w profilu i zapamiętuje tzw. TAGi TRC każdy odpowiada jednemu z kanałów RGB, najczęściej wszystkie TAGi są takich samych wartości.
Dzięki temu profile wyświetlają taki sam obraz na systemach PC i MAC.

Luminofory RGB:

Są to kolejne brane pod uwagę przez program profilujący parametry. Luminofory w markach monitorów CRT takich jak np: Sony, Nec, Samsung  mogą być zupełnie różne, wraz z częstotliwością świecenie oraz ich żywotnością też mogą zmieniać barwę. Urządzenia dokonują pomiaru bary: czerwonej, niebieskiej oraz zielonej, aby tego dokonać monitor wysyła wartości 255,0,0 itd tla kolejnych 2 barw. Chromatyczność barw mierzona jest w 3 tagach rXYZ, gXYZ, bXYZ (red green blue) wszystkie wartości zawarte są w trójkącie barw z przestrzeni RGB.

Punkt bieli:
RGB
Czarny: 0,0,0
Biały 255,255,255 - biel będzie w tym przypadku albo idealna albo będzie miała złą temperaturę barwową, dlatego przyjętym standardem jest D50 czyli 5000 K jasność przy której ogląda się wydruki na specjalnych stanowiskach.

Omówiłem w skrócie wszystkie parametry monitora nie wykluczone że temat rozwinę jeszcze bardziej.

Profile monitora:

Zacznijmy od tego że bez monitora nie moglibyśmy nic zrobić w przebiegu kalibrowania do druku. Jeżeli mamy monitor i pewność że widziane przez nas barwy są prawidłowe wtedy możemy wykonać wydruk próbny i posłużyć się nim do proofingu. Musimy pamiętać o poziomie jasności monitora, w przypadku gdy ustawiona jest zbyt wysoko to nie zobaczymy głębokich czerni.


Do wykonania profilu monitora będzie potrzebne oprogramowanie profilujące, teraz możemy wykonać profilowanie bez przyrządów pomiarowych lub za pomocą nich.

Przykładowo program Adobe Gamma potrafi wykonać profil monitora bez kalibratora.
Profilowanie monitora jest bardzo proste wystarczy że mamy kolorymetr, przystawimy go do matrycy monitora i wykonujemy polecenia zgodne z tym co nam się wyświetla. Kolorymetr mierzy wtedy współczynnik Gamma, chromatyczność luminoforów oraz punkt bieli.

Odszarzanie barw

Odszarzanie barw oraz zastępowanie składnika szarego (UCR – Undercolor Removal i GCR – Gray Component Replacement) są technikami używanymi do eliminacji lub redukcji szarości i czerni pochodzących z połączenia trzech barw pierwszorzędowych (cyjan + magenta + żółty)
i zastąpienia ich czernią.
UCR odszarza miejsca zbliżone do szarości lub czerni (ilości każdej ze składowych są niemal identyczne).
GCR zadziała we wszystkich miejscach obrazu.
Zastępuje on ciemne składowe kolorów obrazu czernią.
Aby wykorzystać możliwości obu tych metod należy ustalić to z dostawcą filmów, stosować odpowiednie oprogramowanie w jednostkach RIP lub włączyć ich funkcje w programach DTP.

• Odszarzanie barw (UCR).

Technika ta zastępuje czernią szarości i czernie uzyskane przez nałożenie trzech kolorów: żółtego, magenty i cyjanu.

Zalety:
Usunięcie wysokich pokryć powstałych w wyniku nałożenia 4 kolorów.
Redukcja tonowania.
Zmniejszenie zużycia farby.
Poprawa stabilności szarości.
Zmniejszenie ilości oparów rozpuszczalników
w drukowaniu heat-setowym.
Wady:
W drukowaniu triadą czernie są generowane za pomocą wszystkich czterech kolorów. Zastąpienie 3 kolorów CMY za pomocą czerni daje efekt zmniejszonej głębi koloru czarnego.

• Zastępowanie szarości (GCR)

GCR wpływa na cały obraz:

• w cieniach,
• w ciemnych obszarach kolorowych.

W standardowej separacji, kolor ciemno pomarańczowy składa się z 90% pokrycia żółtym kolorem, 80% magentą i 20% cyjanem. Można to przedstawić następująco:

Ciemny pomarańczowy	=	Czysty pomarańczowy	+	Szary triadowy
90% żółty		70% żółty		20% żółty
80% magenta		60% magenta		20% magenta
20% cyjan				20% cyjan

Procedura zastępowania szarości GCR zamieni szarość triadową za pomocą 20% czerni:

Ciemny pomarańczowy	=	Czysty pomarańczowy	+	Szary
90% żółty		70% żółty		20% czerni
80% magenta		60% magenta
20% cyjan

W tym przypadku całkowite pokrycie farbą spadło z 190 do 150%.

Zalety:

• Usunięcie wysokich pokryć powstałych w wyniku nałożenia 4 kolorów.
• Redukcja tonowania.
• Zmniejszenie zużycia farby.
• Poprawa stabilności szarości.
• Lepsza stabilność dłuższych nakładów, ponieważ wszystkie niuanse są reprodukowane za pomocą 2 kolorów i czerni.
• Zmniejszenie ilości oparów rozpuszczalników w drukowaniu heat-setowym.

Wady:

• W drukowaniu triadą czernie są generowane za pomocą wszystkich czterech kolorów. Zastąpienie 3 kolorów CMY za pomocą czerni daje efekt zmniejszonej głębi koloru czarnego.
• Może zmniejszyć połysk odbitki, ponieważ zmniejsza ilość naniesionej farby.
• Mała zmiana intensywności czerni wpływa na cały rysunek: na przykład, gdy zwiększamy gęstość optyczną czerni w celu poprawienia kontrastu tekstu.

Reprodukcja koloru

• Wstęp

W naturze wszystkie obrazy są złożone z nieskończonej liczby kolorów i odcieni. Każdy punkt rozprasza określoną ilość światła czerwonego, zielonego i niebieskiego (RGB). Jakość i wierność odwzorowania koloru zależy od trzech czynników: koloru, waloru i jakości obrazu. Kolor Kolor jest tworzony przez mieszanie barw podstawowych. Pod wyrażeniem „mieszanie kolorów“ kryje się wiele różnych pojęć. W zależności od zastosowanej metody, mieszanie dwóch lub więcej barw może dać całkowicie różne rezultaty. W kolorymetrii rozróżniamy kilka rodzajów mieszania:

• Mieszanie addytywne
  Polega ono na łączeniu kilku wiązek promieniowania świetlnego o różnej długości fali, które tworzą nowy kolor. Na przykład połączenie w równych ilościach barw pierwszorzędowych: czerwonej, zielonej i niebieskiej da wrażenie koloru białego (jeśli natężenie źródeł światła będzie niskie, to otrzymamy szarość). Ten typ mieszania jest używany na przykład w telewizorach i monitorach komputerowych.

·         Mieszanie subtraktywne
Jeśli od białego światła będziemy odejmować część jego widma, to otrzymamy nową barwę za pomocą subtrakcji. Jeśli położymy na sobie barwne folie, to za pomoca subtrakcji stworzymy nową barwę. Każda z folii zatrzyma (pochłonie) częśc promieniowania. Barwami pierwszorzędowymi używanymi w poligrafii i fotografii są Cyjan, Magenta i Żółty. Mieszanie materii, jaką są na przykład farby drukarskie, jest również mieszaniem subtraktywnym. Mieszanina cyjanu i żółtego da kolor zielony. Cyjan zaabsorbuje część czerwoną promieniowania widzialnego, a żółty pochłonie część niebieską. W rezultacie powstaje zieleń.

·         Mieszanie optyczne
Mieszanie optyczne zachodzi, gdy obok siebie znajdują się dwa pola barwne. Widziane z daleka równocześnie pobudzają receptory w oku, dając wspólne wrażenie barwne. Ma to na przykład miejsce podczas oglądania kilku zrastrowanych obrazów, nałożonych na siebie i oglądanych z większej odległości.

W drukowaniu offsetowym triadowym następuje zatem połączenie mieszania subtraktywnego oraz optycznego.

• Walor

Walor zmienia się w zależności od ilości światła odebranego przez oko. W poligrafii zróżnicowanie barw jest osiągane za pomocą rozbicia obrazu na separacje za pomocą rastra – małych punkcików o różnej wielkości.

• Jakość obrazu

Jakość obrazu zależy od rozmiaru punktów go tworzących. Ilość punktów na centymetr kwadratowy określa dokładność reprodukcji oraz determinuje ilość szczegółów reprodukowanego obrazu.

• System Pantone

Obecnie system PantoneŽ w poligrafii jest najszybszym środkiem komunikacji w dziedzinie koloru. Użycie przez firmę BRANCHER marki PantoneŽ obliguje do przystosowania farb do wzorców i stosowania pigmentów, znajdujących się na liście referencyjnej. Aby odnowić homologację firma BRANCHER corocznie porównuje swoje farby do produktów bazowych PantoneŽ.
System PantoneŽ jest formą rozszerzenia palety dostępnych barw i obecnie zawiera 1000 odcieni, które są tworzone za pomocą 13 odcieni podstawowych, neutralnej czerni oraz transparentnej laki. Każdy z odcieni ma swój odpowiednik dla podłoży powlekanych i niepowlekanych.
Wzornik PantoneŽ nie powinien być postrzegany jako wzornik kolorymetryczny lecz raczej jako przewodnik zawierający formuły, które ułatwiają otrzymanie żądanej barwy.

Użycie wzornika wymaga kilku uwag:

• Wzornik jest drukowany techniką offsetową bez roztworu nawilżającego. Gęstości optyczne niektórych barw (np. Blue 072, Reflex Blue) może być wyższa niż w przypadku drukowania z roztworem. Można zaobserwować zmiany gęstości optycznych pomiędzy poszczególnymi wydaniami wzornika.

• Wystawienie na działanie światła i tarcie powstałe w czasie częstego przeglądania może zafałszować gęstość optyczną farb. Zaleca się przechowywanie wzornika z dala od światła oraz coroczna wymiana wzornika.

• Porównanie kolorymetryczne odbitki przemysłowej z kolorem PantoneŽ oraz odbitką z wzornika często wykazuje odchylenia barwy.

Odchylenie to wynika z następujących przyczyn:

• Technologii drukowania

·         Offset z roztworem nawilżającym lub inna.

·         Równowaga woda/farba.

·         Jakość płyt formowych.

• Użytego podłoża drukowego

Podłoża drukowe mają różną białość i powierzchnię, co wpływa na barwę końcową.

• Użyte farby

Niektóre farby wymagają specyficznych właściwości wytrzymałościowych na światło, ciepło i inne. Wymagania takie mogą powodować konieczność użycia pigmentów, które nie znajdują się na liście preferowanych przez PantoneŽ, co może skutkować, że barwa wydaje się mniej „świeża“.

• Obróbka po druku

Lakierowanie może wpłynąć na końcowy efekt barwny.
Wzornik PantoneŽ jest dobrym przewodnikiem, aby szybko zbliżyć się do żądanej barwy. Jednak, aby spełnić wszystkie rygorystyczne wymagania niezbędne jest prowadzenie badań sprawdzających wszystkie parametry drukowania przemysłowego.

• Triada drukarska

Triada drukarska jest zestawem trzech kolorów pierwszorzędowych cyjanu, magenty, żółtego oraz dodatkowo czarnego. Nałożonenie na siebie trzech pierwszych kolorów nie daje idealnej czerni. Wynika to z niedoskonałości pigmentacji tych farb.
Farba czarna pomaga w ustaleniu jasności oraz kontrastu reprodukcji. Służy również do drukowania tekstów.
Walor każdej z barw pierwszorzędowych zmienia się w zlaeżności od powierzchni punktów rastrowych.
Jakość obrazu optycznego zależy od liniatury rastra, która jest wyrażona liczbą linii na cal.

• Separacje barwne

Kolorowy dokument jest zbudowany z nieskończonej liczby różnych barw. Głównym zadaniem separowania jest wyciągnąć z oryginału trzy kolory pierwszorzędowe cyjan, magenta i żółty, z których jest on zbudowany. W czasie procesów chemigraficznych dokument jest analizowany za pomocą trzech filtrów: czerwonego, zielonego i niebieskiego. Każdy filtr przepuszcza promieniowanie o barwie tego filtra i absorbuje inne. Zatem filtr zielony przepuszcza jedynie promieniowanie zielone, a zatrzymuje czerwone i niebieskie, które odbijają się od oryginału. W miejscach, gdzie zostanie, będzie przepuszczone promieniowanie przez filtr zielony na separacji koloru magenta będą białe miejsca, ponieważ czerwony + niebieski = magenta. Proporcjonalnie do nasycenia każdy kolor na separacji magenta będzie miał swój odpowiednik
w odcieniu szarości. W takim samym procesie uzyskuje się separację żółtego przez filtr niebieski (czerwony + zielony = żółty) i cyjanu przez filtr czerwony (niebieski + zielony = cyjan). W ten sposób każda z separacji jest kopiowana przez raster na czarno-biały film.

Istotne są również kąty ratstrów poszczególnych separacji, które muszą się różnić wystarczająco, aby nie powstał efekt mory.
Separacja koloru czarnego powstaje za pomocą trzech filtrów: czerwonego, niebieskiego i zielonego.

• Drukowanie

Drukowanie odtwarza obraz przez nakładanie separacji kolejnych trzech barw pierwszorzędowych i wyciągu koloru czarnego. Procesy fotochemiczne dzielą obraz na cząstkowe obrazy, a drukowanie łączy je z powrotem. Formy drukowe naświetlane przy pomocy separacji pozostawiają na papierze drobne punkty przezroczystej farby, która działa jak filtr i za pomocą subtrakcji odtwarza kolory oryginału.
Zasadą jest, aby warstwa każdej z barw pierwszorzędowych przepuszczała dwie składowe światła, lecz zatrzymywała trzecią. Nałożenie na siebie żółtego i magenty da czerwony kolor oryginału, podobnie jak cyjan i żółty dadzą zielony oraz cyjan i magenta dadzą niebieski.

• Barwy pierwszorzędowe

Charakterystyki kolorymetryczne gamy barw pierwszorzędowych zostały znormalizowane dla drukowania offsetowego. Określa je norma ISO 150/DIN 2846.
Barwy pierwszorzędowe cyjan, magenta, żółta zostały tak opracowane, aby możliwe było reprodukowanie możliwie najszerszej palety barw. Pigmenty używane do produkcji tych farb mają ściśle określone parametry kolorymetryczne.Triady takie, jak GEU, GFU czy DIN mogą wykazywać istotne różnice kolorymetryczne.

• Drukowanie barw specjalnych

Ma to miejsce, gdy barwa farby jest identyczna z reprodukowaną. Otrzymywana jest ona przez mieszanie składników w ściśle określonych proporcjach. Podłoże jest zadrukowywane kolorem farby, inaczej niż ma to miejsce w drukowaniu triadą, gdzie kolory uzyskuje się przez nakładanie kilku warstw różnych farb. Farby mieszane (specjalne) w stosunku do triady mają następujące zalety:

• Wierna reprodukcja barwy.
• Barwy są bardziej nasycone i mają lepszą jasność.Różnica ta jest istotna w przypadkach szczególnych kolorów (na przykład pomarańczowego).
• Możliwe jest użycie materiałów barwnych, które spełniają specyficzne wymagania (wysoka światłotrwałość, szczególna odporność chemiczna, itp.)