Barwne próbki LAB, CIELCH

Powracając do przestrzeni o której wspomniałem w podsumowaniu wstępu dam przykład,
Lab - oznaczenie a oraz b mówią nam o kolorach, L - oznacza czy barwa jest ciemna czy jasna.

CIELCH - jest to sytem podobny do systemu Lab, LCH ( jasność, nasycenie, odcień ).
 Lab oraz LCH korzystają z tych samych wykresówwspółrzędnych,
L - oznacza tak samo jak w przestrzeni LAB jasność obiektu, C -współrzędna nasycenia ( im bliżej środka układu tym mocniejsze jest nasycenie ), H - pozycja odcienia (opisywana w stopniach od 0 do 270 ).

Szybkie podsumowanie - wstępu

Każde urządzenie ma swoją indywidualną charakterystykę, urządzenia maja wpływ na ograniczenie danej barwy, w celu osiągnięcia idealnych barw jakie nas usatysfakcjonują musimy wziąć pod uwagę że każde urządzenie jest inne. Pamiętajmy że obecnie zarządzenie barwą wygląda następująco dostajemy plik katalogu wysłany mailem z drugiego końca świata nie drukujemy go od razu plik przechodzi a przynajmniej powinien przejść zanim będzie drukowany na przestrzeń barw LAB a następnie na przestrzeń CMYK, zarządzenia barwą w firmie oszczędza czas i pieniądze !

PANTONE

Ten system jest szeroko używaną do specyfikacji i reprodukcji barw w druku. W druku komercyjnym jeżeli potrzebny jest jakiś kolor barwy to się ją najzwyczajniej produkuje, produkuje się ją mieszając odpowiednie kolory ze wzornika barw PANTONE.
Pantone Matching System (PMS) firmy Pantone Inc. (USA) jest to grupa kolorów specjalnych, stanowiących jedynie uzupełnienie barw podstawowych. Przeważnie stosuje się je przy indywidualnych projektach wizytówek, gdy zależy nam na oryginalnym i nietypowym wyglądzie. Najczęściej są to kolory, których nie da się uzyskać za pomocą kolorów podstawowych, jak na przykład kolory metaliczne.

Bardzo często barwy z tej palety wykorzystywane są przez wymagające firmy czy korporacje, którym zależy na ciekawym wizerunku i dopasowaniu koloru do oficjalnych barw wykorzystywanych na znakach firmowych, co czasami umożliwiają jedynie kolory dodatkowe: Pantone.



Zawsze musimy pamiętać o papierze na jakim będzie nadruk, uważamy czy będzie to papier np: powlekany lub niepowlekany ( specyfikacja papieru wygląda krótko mówiąc następująco: każdy papier ma inną przepuszczalność światła oraz każdy inaczej to światło odbija lub pochłania )

RGB kontra CMYK

Kiedyś skanowany obraz był przekształcany automatycznie na CMYK, czyli efekt wyjściowy z urządzenia był przeznaczony domyślnie dla druku.

Obecnie preferuje się zapis w przestrzeni RGB czyli trójkanałowej przez to plik ma mniejszy rozmiar niż CMYK.
Następną zaletą do zapisu skanu w przestrzeni RGB jest to że w programie Adobe Photoshop posiadamy więcej filtrów dostosowanych do przestrzeni RGB.
- obrazy RGB nie są dostosowane do druku ponieważ przestrzeń barw nie jest skompresowany.
- praca w RGB pozwala na mniejsze narażenie pliku na ilość konwersji barwy.

Urządzenia są podzielone na pracujące w przestrzeni RGB oraz CMYK.
Przekształcając plik z RGB na CMYK pozbywamy się większości zakresu przestrzeni barwowej, przykładowo aparat fotograficzny działa jak skaner zapisuje obraz w trybie RGB kolory są nasycone posiadamy większy gamut barw, następnie konwertując go na przestrzeń roboczą CMYK oraz drukując w tej przestrzeni na pewno nie uzyskamy na przeciętnej drukarce odpowiedniego nasycenia barw.

 

W druku występuje nam wiele takich przypadków można sobie radzić z nimi w następujący sposób:

w momencie kiedy przychodzi do nas klient z katalogiem jaki miał umieszczony na swojej stronie internetowej (oczywiście pokazuje nam projekt w przestrzeni RGB na monitorze komputera )

możemy mu od razu przekształcić przestrzeń na CMYK załadować odpowiednie profile drukarki do np: Photoshopa i pokazać to na, co jest najważniejsze na skalibrowanym monitorze przeznaczonym do grafiki komputerowej oraz składu.

Musimy również pamiętać o pracy na plikach. Dostając plik w formacie JPEG z przestrzenią RGB konwertujemy go na przestrzeń CMYK i już tak zostawiamy, nigdy nie konwertujemy kilka razy RGB->CMYK->RGB->CMYK itd. ponieważ wtedy jakość zdjęcia nam drastycznie spada.

Zarządzenia barwą działa najlepiej gdy pozostajemy w przestrzeni startowej barwy.

Opis systemu barwy CIE oraz oznaczenia Offsetu typu DIN

Każdy człowiek inaczej widzi kolory, barwy. Opisy odcieni barw w ocenie wielu osób mogą się różnić między sobą. W drukarni pracownik potrzebuje dokładnej oceny barwy. W tym celu stworzone zostały różnorodne systemy oceny barw. Normą stało się że każdy producent ma wzorniki koloru lub katalogi z umieszczonymi próbkami koloru farby, posiadamy również wzorniki tzw. wachlarze barw oznaczone w kolorach Pantone i HKS. Ciekawym środkiem pomocniczym są koła barw, podzielone na 6, 12, 24 i więcej części. Wszystkie te systemy pokazują poszczególne odcienie barw i przyporządkowują im nazwy. Nie obejmują one nigdy wszystkich barw. Jak już wspomniano, postrzeganie barw zależy od stanu pobudzenia receptorów naszego oka czułych na barwę czerwoną, zieloną i niebieską. Do jednoznacznego opisania różnych barw wymagane są trzy wartości liczbowe. W takim systemie istnieje możliwość opisania, np. barwy zielonej, następująco: zielona (G) = 0 x czerwona (R) 1 x zielona (G) + + 0 x niebieska (B), albo krócej: G=0xR + 1xG + 0xB. Jeśli wykreśli się i przedstawi barwy podstawowe jako osie układu współrzędnych, to otrzyma się tak zwaną przestrzeń barw.

Najważniejsze przestrzenie barw stosowane są one w różnych dziedzinach produkcyjnych, na przykład: w przemyśle farb, przemyśle spożywczym lub w medycynie. Jako standard przyjęty został układ
kolorymetryczny CIE (skrót CIE pochodzi od nazwy „Commission Internationale de l'Eclairage").

W systemie tym stosuje się składowe trójchrornatyczne X,Y i Z jako wielkości określające barwę, zamiast składowych R, G i B. Z praktycznych względów wyprowadzono z nich
współrzędne chromatyczności x i y oraz wartość jasności Y (w tym wypadku wartość jasności Y jest miarą jasności barwnych przedmiotów). Położenie każdej barwy może zostać jednoznacznie wyznaczone trzema współrzędnymi. Barwy o tej samej jasności Y mogą być przedstawione za pomocą dwóch współrzędnych na jednej płaszczyźnie. Przekrój przestrzeni barw CIE względem danej jasności tworzy płaską powierzchnię chromatyczności CIE (w kształcie podeszwy). Barwy widmowe są barwami o największym stopniu nasycenia, które można uzyskać z poszczególnych odcieni barw (długości fal). Są one usytuowane na obrzeżach
płaskiego wykresu chromatyczności CIE. Na wykresie ciąg barw widmowych opisany jest długościami fal (w nm), które odpowiadają danej barwie. Linię prostą łączącą punkty
odpowiadające długości 380 i 780 nm nazywamy linią purpury. Współrzędne układu trójchromatycznego wszystkich barw, które powstają w wyniku addytywnego łączenia barw
widmowych, zawarte są wewnątrz powierzchni zamkniętej ciągiem barw widmowych i linią purpury.

W skali europejskiej DIN 16 539. zdefiniowane są pozycje barw farb offsetowych: cyjanowej, purpurowej i żółiej, do drukowania. trój- i czterobarwnego. Oprócz tego są w niej
również określono pozycje drugorzędowych barw: czerwonej, zielonej i niebieskiej, powstałych z subtraktywnego tworzenia barw. Na następnym płaskim wykresie chromatyczności zostały naniesione, zgodnie z nonrmą DIN 10 539, pozycje barw oraz obszar barw, możliwy do osiągnięcia w drukowaniu. Rozkład ten jest bardzo podobny dla wszystkich wartości jasności Y. Odcienie barw zawarte w sześciokącie są możliwe do odtworzenia w czterobarwnym drukowaniu farbami skali europejskiej. Barwy znajdujące się poza tym zakresem możliwe są do uzyskania tylko przez zastosowanie dodatkowych specjalnych farb o innych barwach.
Odtwarzalny obszar barw wg skali europejskiej - DIN 16539:

 Wartości współrzędnych chromatyczności i jasności dla papierów powlekanych w określonych warunkach drukowania i pomiaru barw w skali DIN 16 539:

Wartości x. y i Y są ustalane spektrofotometrycznie (za pomocą Spektofotometru ). Są one wprowadzane do ręcznego przyrządu pomiarowego, albo do centralnego stanowiska pomiarowego, połączonego
bezpośrednio z systemem regulacji nadawania farby (na przykład CPC 21 i CPC 24 w maszynie Heidelberg).

Tworzenie barw wypadkowych - metoda addytywna, subtraktywna

Barwa powstaje poprzez nałożenie na siebie fal o zróżnicowanej barwie, w przypadku gdy nakładamy wszystkie barwy widma powstaje nam kolor biały.


Podstawowymi barwami w addytywnym procesie tworzenia barw są : czerwona, zielona, niebieska.
Są to tak zwane 1/3 barwy, mając 3 kolory wyświetlone np: na rzutniku które zaczynają na siebie nachodzić te barwne strumienie światła dadzą nam kolory zależnie w połączeniu:

•  Zielona + Czerwona = Żółta
• Zielona + Niebieska = Cyjan
• Niebieska + Czerwona = Purpura
• Niebieska + Czerwona + Zielona = Biała
• Brak światła = Czarna 

Wykorzystujemy tą metody w teatrze oraz w telewizji .


Teraz przejdziemy do metody subtraktywnej,
Procesy subtraktywne polegają na użyciu barwników które  blokują fale o określonej długości a odbijających inne.

 

 Podstawowymi kolorami w tej metodzie są :

• Cyjan
• Purpura
• Żółty

są to tzw. 2/3 ponieważ są tworzone z dwóch trzecich zakresu widma fal. Uzyskujemy je poprzez odjęcie jednej barwy ze światła białego (np. za pomocą filtru ).


Farby do druku wielobarwnego stanowią transparentny materiał który działa podobnie jak filtr.


Wyobraźmy sobie że zadrukowujemy białą kartkę papieru substancją która absorbuje barwę niebieską,
barwy zielona oraz czerwona zostanie odbita, z tych dwóch powstanie nam barwa żółta.


Po nadrukowaniu na siebie np barwy zielonej i cyjanu substancje będą filtrowały światło barwy żółtej i czerwonej. A po nadrukowaniu na siebie trzech farb drukarskich Cyjanu, Purpury i Żółtej otrzymamy barwę czarną ( światło jest w całości pochłaniane).

• cyjan + żółta = zielona
• żółta + purpurowa = czerwona
• purpurowa + cyjan = niebieska
• cyjan + purpurowa + żółta = czarna
• brak farby = biała

Wstęp do CMS czyli światło jest barwą.

Jest to standard który pozwoli nam na idealne odwzorowanie koloru danej rzeczy, CMS (color management system) pozwala na utworzenie tych samych profili kolorystycznych we wszystkich urządzeniach które znajdują zastosowanie w fazie produkcyjnej wyrobów poligraficznych czyli prepress, oraz bezpośrednie przygotowanie do tego procesu czyli DTP (Desktop Publishing).

Na początku zajmiemy się światłem oraz barwą czyli prościej mówiąc, światło jest barwą.
Musimy zdawać sobie sprawę z tego jak działa i czym jest światło, oraz że przedmioty możemy zobaczyć tylko w momencie gdy zostaną oświetlone. Jak każdy wie światło jest promieniowaniem, złożonym z elektromagnetycznych drgań które tworzą fale. Oko ludzkie jest w stanie zobaczyć tylko mały fragment fal, od 380 nm (światło nadfioletowe - UV) - do 780 nm (światło podczerwone - IR ).

Barwy widoczne dla ludzkiego oka stają się widoczne dopiero w momencie gdy działa światło, a skąd może pochodzić źródło ? Oczywiście może pochodzić z naturalnego ( słońce / zachmurzenie )oraz sztucznego miejsca (lampy błyskowe, sodowe, żarówki)

Obiekty mają fizyczne właściwości pochłaniania albo odbijania światła, wyobraźmy sobie że oglądamy białą kartkę przy świetle żarowym  da ona kolor żółty oraz przy świetle dziennym od razu będzie widoczna różnica barw, w dziennym świetle będzie wyglądała naturalnie.  Światło padające na przedmiot jak już wcześniej wspomniałem daje nam jeden z poniższych przypadków:

 - w całości światło zostanie zaabsorbowane przez przedmiot będzie widziane wówczas jako czarne

- w całości odbite wtedy przedmiot jest biały dla naszego oka

- w całości przechodzi przez przedmiot wtedy barwa nie ulega zmianie

- po części zostanie absorbowane a reszta przepuszczona wtedy widzimy barwę która zależy od tego jakie fale zostały przepuszczone a jakie zaabsorbowane

- część światła odbita a reszta przepuszczona, zmianie ulegnie barwa światła przepuszczonego i odbitego.

Pamiętajmy zatem że drukowana barwa będzie zmieniała się w zależności od światła w jakim się ją ogląda, oświetlenie w zarządzaniu barwą jest najbardziej rygorystyczną zasadą oceny.